Veelgestelde vragen (FAQ) - beroepsopleiding biologische en biodynamische landbouw

Is er voorkennis vereist om in deze opleiding te starten?

Nee, je kan deelnemen aan de opleiding met of zonder voorkennis. We starten met een basis die gelijk is voor de hele groep. Indien je al voorkennis in de landbouw hebt, kan je extra verdieping vinden in opdrachten, extra informatie in onze gespecialiseerde bibliotheek en tijdens je stages.

Is er praktijkervaring in de landbouw vereist om in deze opleiding te starten?

Je hoeft geen praktijkervaring te hebben om aan de opleiding te beginnen. Heb je echter nog nooit minstens een tijdlang meegewerkt op een professioneel land- of tuinbouwbedrijf, dan verwachten we wel dat je een voorstage van minimaal 10 dagen doorloopt als check voor jezelf.

Heb je nog geen noemenswaardige ervaring in de landbouw opgedaan, dan zal je in het eerste jaar gemiddeld 2 dagen per week stage lopen om voldoende praktijkervaring op te bouwen doorheen de opleiding. Heb je wél al relevante praktijkervaring in de landbouw opgedaan, dan kan je met gemiddeld 1 stagedag per week de opleiding doorlopen.

Kan ik de opleiding combineren met werk?

Afhankelijk van je ervaring loop je –naast de wekelijkse lesdag- 1 of 2 dagen stage per week. Reken daarnaast ook nog een halve dag per week voor verwerking van de leerstof, administratie en opdrachten. Het is mogelijk om de opleiding te combineren met deeltijds werk, maar we raden je aan om een jaarkalender te maken en te bekijken hoe alles hierin past (opleiding, werk, gezin, privé-verplichtingen...). In de schoolvakanties en op feestdagen is er geen les. Tijdens de schoolvakantie kan je wel stage lopen.

Kan ik stage lopen op mijn eigen bedrijf?

Nee, de stages zijn bedoeld om werkend te leren en lerend te werken. In een geslaagde stagerelatie leert je stageboer.in je doorheen het werk allerlei vaardigheden, competenties en inzichten aan. Als je op je eigen bedrijf je praktijkervaring vergroot heb je echter geen leermeester.
 

Kan ik betaalde stage doen?

Je kan een deel van je stage doen in een betaald contract bv als seizoensarbeider/plukkaarter. Als je die beslissing zou maken, weet dan wel dat je minder leerkansen zal krijgen en meer in een werksituatie zal zitten. Je praktijkervaring is een essentieel onderdeel van de opleiding.

Kan ik stage lopen in het buitenland?

Stage lopen op een buitenlands bedrijf (zuidelijk Nederland, Wallonië, …) is in principe mogelijk, mits overleg met je trajectbegeleider. Door de wekelijkse regelmaat van de lesdagen zijn echter in de praktijk grote afstanden niet haalbaar. De startersstages, die deel uitmaken van een starterscursus A, dienen in elk geval op een bedrijf in Vlaanderen of Brussel te verlopen. Dit gaat in totaal over 3 keer 10 dagen stage.

Kan ik mijn stage spreiden zodat ik in het eerste jaar minder stage loop en in het tweede jaar meer (of omgekeerd)?

Een vrij gelijkmatige spreiding van je stage doorheen de opleiding (weliswaar vaak wat intensiever in de lente-zomer-herfst en wat extensiever in de winter) is de beste manier om je ervaring in de landbouw op te bouwen. Een beperkte verschuiving van stagedagen tussen de verschillende opleidingsjaren is mogelijk, maar we vragen toch om je stage nooit lang te onderbreken.

Kan ik zelf kiezen of ik de opleiding in Gent of Leuven volg?

Dat kan. In het aanmeldingsformulier, dat je krijgt na de info-avond, geef je je voorkeur door. Enkel als er een onevenwicht is in aantal deelnemers dat zich voor beide locaties inschrijft, kunnen we in functie van je woonplaats vragen om eventueel op de andere locatie de opleiding te volgen.

Is het mogelijk om een verkorte versie van het leertraject te volgen?

De keuze welke afstudeerrichting je wil volgen, bepaalt het verloop van je opleiding. De duur van de modules ligt vast en kan niet ingekort worden.

Je kan er wel voor kiezen om de ondernemersmodule één of meerdere jaren uit te stellen. De opleiding duurt dus minstens 2 jaar en 3 jaar als je wil uitstromen als ondernemer.

Is het mogelijk om enkel de starterscursus A en/of B te volgen?

We organiseren de starterscursus (met A- en B-onderdeel) niet apart, maar als deel van het curriculum van de afstudeerrichtingen binnen de beroepsopleiding die bedrijfsbeheer als vast onderdeel hebben. Dit is het geval voor de afstudeerrichting ondernemer en de afstudeerrichting verantwoordelijke bedrijfsondersteuning. Naast de starterscursus hebben zij ook de algemene vakken (ecologie, mens, maatschappij); de ondernemers hebben uiteraard ook heel wat teelttechnische vakken.

Ik voel me geen ondernemer, is de ondernemerschapsmodule verplicht?

De ondernemerschapsmodule is niet verplicht.
Als je je inschrijft voor de afstudeerrichting ‘verantwoordelijke teelten of vee, dan krijg je enkel een introductie tot het bedrijfsbeheer.
In de afstudeerrichting ‘verantwoordelijke bedrijfsondersteuning’, krijg je enkel de module ‘basis bedrijfsbeheer’, niet de verdiepende ondernemerschapsmodule.
Voel je het ondernemerschap toch opborrelen tijdens de opleiding, dan kan je later nog aansluiten bij een module ‘ondernemerschap’.

Kan ik de modules ook volgen met tijd ertussen?

We hechten veel belang aan de groepsdynamiek tijdens de opleiding. Daarom raden we aan om de modules geclusterd te volgen. Het zal je ook helpen om verbanden te leggen tussen de verschillende gebieden. De ‘ondernemerschapsmodule’ kan wel later gevolgd worden (zie vorige vraag).

Wil je toch graag bekijken hoe je de opleiding kan spreiden, dan bekijken we samen de opties.

Is de reis naar Dottenfelderhof verplicht? En wanneer gaat die door?
De reis naar het gemengde bedrijf Dottenfelderhof in Duitsland is een onderdeel van de opleiding. Is er een reden waarom je niet mee kan, dan kan je dat bespreken met je trajectbegeleider om te bekijken of er een oplossing kan gevonden worden.

De reis vindt plaats in de tweede of derde week van juli (afhankelijk op welke leslocatie je deelneemt).

Komen volgende thema’s aan bod: permacultuur, regeneratieve landbouw, agroforestry, zelfvoorzienend leven… ?

De opleiding bekijkt biologische landbouw vanuit een breed oogpunt. Veel van deze thema’s komen aan bod, maar telkens met de focus op een professionele toekomst in de landbouw. Wil je een kleinschalig permacultuurproject starten met als doel zelfvoorzienend te leven, dan is deze opleiding niet geschikt.
 

Komt het thema zorglandbouw aan bod?

In de opleiding is er aandacht voor verbreding in de landbouw, waaronder zorg. Tijdens de lessen zelf komt dit beperkt aan bod, maar er is uitgebreide mogelijkheid om je hierin te verdiepen tijdens je stages, stagebegeleiding en je opdrachten.
 

Is het onderdeel biodynamische landbouw voor iedereen, of kan je hiervoor kiezen?

De visie van de biodynamische landbouw zit verweven in diverse lessen. Enkele lessen gaan ook specifiek over biodynamische landbouw. Je kan apart (naast de opleiding) kiezen om je te verdiepen in de biodynamische landbouw door deel te nemen aan conferenties, studiedagen of studiegroepen.

Ik wil aan de slag als veehouder, is de beroepsopleiding hiervoor geschikt?

Ja, je kan de specialisatierichting verantwoordelijke veeteelt volgen. Wil je ondernemer worden in de veehouderij dan volg je net als de andere ondernemers alle modules en kies je de specialisatie veehouderij.

Ik wil een specifieke teelt opzetten, leer ik dit in de beroepsopleiding? (wijnbouw, kruidenteelt , boomkwekerij, plantenkwekerij…. )

Tijdens de opleiding krijg je een brede waaier aan biologische principes en teelttechnische kennis, maar in de lessen komen deze heel specifieke teelten niet aan bod. Je kan wél je stages in functie daarvan kiezen. Met de kanttekening dat er in Vlaanderen niet heel veel kruidenbedrijven actief zijn.

Ik wil paddenstoelen kweken, leer ik dit in de beroepsopleiding?

Nee, paddenstoelenteelt is een apart vakgebied met eigen technieken, infrastructuur en marktdynamiek. Bovendien gebeurt de teelt meestal op een substraat in plaats van in de bodem, en dat stelt specifieke uitdagingen op vlak van biologische certificering en duurzaamheid. Het substraat moet namelijk ook biologisch zijn én vrij van residuen, wat in de praktijk niet altijd evident is.

Omdat dit alles sterk afwijkt van de kernprincipes van biodynamische en biologische grondgebonden landbouw, wordt het niet standaard opgenomen in het curriculum van Landwijzer.

Ik wil het bedrijf van m’n ouders overnemen/omschakelen, is dit de juiste opleiding?

Hiervoor kan je zeker bij ons terecht. We bekijken samen hoe we de opleiding op maat kunnen vormgeven. Wil je vooral kennis over bedrijfsbeheer opdoen of is het vooral de teelttechnische kennis die je nodig hebt? We starten vanuit jouw noden en bespreken samen de mogelijkheden. De modules ecologie, mens en maatschappij zijn altijd verplichte vakken.

Waar kan ik terechtkomen na deze opleiding?

De afgestudeerden van de opleiding zitten verspreid over heel Vlaanderen, en soms ver daarbuiten. Ze zijn aan het werk in alle takken van de biolandbouw, of in omkaderende functies. Je vindt een overzicht van alle afgestudeerden op deze pagina: https://www.landwijzer.be/inspiratie/afgestudeerden

Kan ik na deze opleiding boeren in het buitenland?

Het Vlaams Installatie-attest in de landbouw wordt niet zomaar overal erkend als bewijs van bekwaamheid om een landbouwbedrijf te leiden en als toegangsbewijs tot landbouwsubsidies. Soms kan het volstaan om je Vlaams installatieattest en Landwijzer-getuigschrift te laten vertalen door een beëdigd vertaler; soms zal je een bijkomende cursus moeten volgen in het land waar je als ondernemer wil starten en soms zal je daar een volledig nieuwe procedure moeten doorlopen. Informeer je gericht vooraf.

Behaal ik een diploma na het afronden van de opleiding?

Landwijzer reikt geen officieel erkend diploma uit, wel een eigen getuigschrift. Daarin staan je aanwezigheidspercentage op de lesdagen, de stagebedrijven waar je praktijkervaring hebt opgedaan en je aantal gepresteerde stage-uren vermeld. In de sector is dit getuigschrift een meerwaarde bij het solliciteren voor een job als medewerker op een landbouwbedrijf.

De starterscursus A en B (ondernemerschapsmodule) bereidt je voor op je deelname aan de 'installatieproef’. Het installatie-attest is erkend door de Vlaamse Overheid en geeft toegang tot financiële ondersteuning vanuit het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds (VLIF) bij start of overname van een bedrijf (tot 40 jaar) en bij verdere investeringen, o.a. voor biologische bedrijfsvoering.

Kan ik opleidingscheques gebruiken voor deze opleiding?
Deze opleiding kan u (deels) betalen met een opleidingscheque. Bent u hooggeschoold (u behaalde een graduaats-, bachelor- of masterdiploma)? Dan kan dat enkel als u een ‘attest loopbaanbegeleiding’ heeft van maximaal 6 jaar oud. In dit attest verklaart een loopbaanbegeleider dat de opleiding noodzakelijk is voor de uitvoering van uw persoonlijk ontwikkelplan (POP). De werkgever noteert dan de opleidingscode ODB-P00001 in de terugbetalingsaanvraag.

Kan ik de KMO-portefeuille gebruiken voor deze opleiding?

De KMO-portefeuille is niet mogelijk voor zowel zelfstandigen die een landbouwbedrijf uitbaten als voor zelfstandigen die in een andere sector werkzaam zijn, maar zich willen scholen tot landbouwer.

Is de opleiding erkend door de VDAB?

De opleiding van Landwijzer valt onder de niet-erkende opleidingen bij de VDAB. Heb je recht op een werkloosheidsuitkering dan maak je mogelijks wel kans op een vrijstelling van de VDAB. Hiermee behoudt je je uitkering zonder beschikbaar te moeten zijn voor de arbeidsmarkt (pas op: deze daalt wel met de tijd). We kunnen je vanuit Landwijzer begeleiden in de aanpak om deze aanvraag op te stellen. We kunnen echter op voorhand geen garantie geven of je de vrijstelling wordt toegekend of niet.

Welke financiële tegemoetkomingen zijn mogelijk?

• Wanneer je deeltijds werk combineert met de opleiding kan je beroep doen op VOV (Vlaams opleidingsverlof), Vlaams opleidingskrediet en Opleidingscheques.
• Je kan je loopbaan ook tijdelijk onderbreken door middel van loopbaanonderbreking (publieke sector), tijdskrediet met motief (privésector) en ouderschapsverlof (alle sectoren)
• Indien je recht hebt op een werkloosheidsuitkering kan je een vrijstelling aanvragen bij de VDAB voor het volgen van deze opleiding. Er is echter geen garantie dat deze ook effectief wordt toegekend.
• Ontvang je kindergeld? Dan kan je dit (meestal) behouden.

Let op: je krijgt geen officieel statuut als student bij het volgen van deze opleiding. Studentenarbeid bv is dus niet mogelijk.

Ik heb geen grond en geen financiële middelen, is mijn droom realistisch?

Dit is een heel begrijpelijke zorg, en je bent zeker niet de enige die ermee zit. Veel mensen starten zonder eigen grond of grote financiële middelen. De opleiding van Landwijzer is juist bedoeld als een eerste stap: je krijgt er niet alleen theorie- en praktijkkennis, maar bouwt ook een netwerk op in de sector. Er zijn bovendien in Vlaanderen en daarbuiten steeds meer vormen van samenwerking mogelijk, zoals pacht, CSA-projecten, coöperaties...

Je droom is dus zeker niet onrealistisch, maar vraagt wel om een ondernemende, creatieve en flexibele aanpak. Tijdens de opleiding krijg je zicht op hoe anderen het hebben aangepakt en welke wegen er voor jou open kunnen liggen."

Hoe groot moet een boerderij zijn om een inkomen uit te halen?

Hoe groot een boerderij moet zijn hangt af van heel veel en heel diverse factoren. Belangrijk zijn alvast volgende vragen:

• Wil je een voltijds inkomen, of gaat het om een deeltijdse activiteit die je toelaat daarnaast nog andere beroepsinkomsten te verwerven?
• Voor welke sector(en) wil je kiezen? Er zijn enerzijds de sectoren die vanuit de meer extensieve aard van de productie een wat grootschaliger opzet vereisen (akkerbouw, veeteelt). Maar ook de meer intensieve tuinbouwsectoren (sierteelten, groenten, fruit) vertonen grote verschillen, die overigens vaak ook te maken hebben met de gekozen afzetkanalen.
• Voor welke afzetkanalen kies je? Kies je voor de lange of de korte keten? Of iets daar tussenin, zoals afzet via collega’s die in de korte keten actief zijn? En wat de rechtstreekse afzet aan consument betreft hangt er ook nog eens heel veel af van hoe die afzet wordt georganiseerd: hoevewinkel, individuele pakketten, bulkpakketten, zelfoogst en dit in combinatie met allerlei economische modellen (winkelafrekening, abonnement, CSA, …).
• Worden ook activiteiten ontplooid die de toegevoegde waarde van de producten op een rendabele manier verhogen (bv productverwerking)?

Achter deze (niet limitatieve) lijst gaan nog veel fundamentelere vragen schuil: wat verstaan we eigenlijk onder “volwaardig” inkomen? Of misschien zelfs: wat is een “waardig” inkomen?

Al deze vragen worden in de beroepsopleiding uitvoerig behandeld, in de lessen bedrijfseconomie en uiteraard ook in de projectlessen n.a.v. het opmaken van je eigen bedrijfsplan.

Kan ik beroep doen op een studentenstatuut tijdens de opleiding?

Nee, dit statuut is niet mogelijk tijdens deze opleiding.

Kan ik mijn kinderbijslag behouden tijdens de opleiding?

Het recht op kinderbijslag kan in een aantal gevallen behouden worden tijdens dit leertraject. De meeste kinderbijslagfondsen erkennen deze opleiding en zullen verder het kindergeld uitkeren. Dit tot een leeftijd van 26 jaar. Ook op de voordelige campus-kaart bij de NMBS kan je beroep doen tot 26 jaar mits het voorleggen van het inschrijvingsbewijs.

Een overzicht van de verschillende ondersteuningsmogelijkheden vind je in dit document.

Meer info over de beroepsopleiding biologische en biodynamische landbouw vind je op deze pagina.