Ook Landwijzer ontkomt niet aan de gevolgen van de corona-crisis. Voor les- en cursusdagen volgen we sinds midden maart de richtlijnen voor het onderwijs en hebben we alle geplande activiteiten uitgesteld. Als vaste medewerkers zijn we helemaal overgegaan op telewerk en ook wij leren in versneld tempo de mogelijkheden benutten van video-vergaderingen. De onzekerheid over de verdere duur van de lockdown en de impact daarvan op onze werking is echter ook voor ons een belangrijke zorg.
Heel anders ligt dit voor de praktijkstages van onze leertraject-cursisten. De vroege en uitbundige lente biedt hen juist nu heel veel leerkansen. En bovendien is de vraag op heel wat stagebedrijven beduidend tot spectaculair gestegen zodat helpende handen meer dan welkom zijn. Veel van onze cursisten benutten dan ook deze tijd voor extra stagedagen en genieten van het buitenwerk in tijden waarin heel wat mensen verplicht binnen zitten. Mits in acht neming uiteraard van de voorgeschreven hygiëne- en afstandsregels (waartoe we zowel stagiairs als stageboeren hebben opgeroepen) biedt deze situatie dus ook mogelijkheden.
De ondertussen wel vaker gehoorde quote ‘Never waste a good crisis’ is nu ook voor de biosector van toepassing. Net zoals ten tijde van de dioxinecrisis blijkt de coronacrisis bij velen het bewustzijn rond het belang van gezonde en lokale voeding aan te scherpen. Laten we hopen dat dit niet van tijdelijke aard is en dat deze keer bij een grotere groep het bewustzijn dieper verankerd wordt en blijvend is.
Uiteraard voelen ook wij mee met de vele mensen die door deze pandemie getroffen worden, als patiënt, als technisch werkloze, als kwetsbare of kansarme, als oudere, als overbevraagde hulpverlener, als nabestaande van een overledene, … Toch ligt het niet in onze natuur om blindelings mee te gaan in de sfeer van angst die nu zo sterk wordt gevoed door de continue stroom van mediaberichten over slechts één enkel thema: de wereldwijde impact van covid-19.
We zijn het in de agro-ecologische, biologische en biodynamische landbouw gewend om een ziekte, een plaag, een (on)kruid of gelijk welke andere verstoring van een evenwicht niet louter te beschouwen als een te bestrijden fenomeen. We weten dat ze steeds het signaal zijn van een onderliggend onevenwicht in het systeem en dat symptoombestrijding hoogstens een ultiem redmiddel kan zijn, maar nooit een structurele oplossing. We weten dat duurzaamheid gebouwd is op lokale kringlopen, samenhang, veerkracht, (bio)diversiteit, faire verhoudingen, wederkerigheid en ga zo maar door. Al meer dan 95 jaar toont onze beweging in Europa als voorloper in de transitiebeweging dat en hoe het anders kan. Corona is een zoveelste niet mis te verstaan signaal in onze ontspoorde samenleving.
Ook voor wie dit wil horen én begrijpen, valt er nu veel te leren. Want uitgerekend in deze periode, waarin we meer dan ooit zijn aangewezen op communicatie op afstand, circuleren heel wat verdiepende en hoopgevende berichten rond deze wereldwijde gebeurtenis. Wie bereid is om verder te kijken dan de uiterlijke factoren, de symptomen, de bestrijding, de cijfers en de al dan niet afgevlakte curves, kan zich deze dagen ook voeden met berichten die ons helpen om een dieper begrip te ontwikkelen voor wat zich nu afspeelt. Waarom doet deze crisis zich voor? Waarom nu? Wat zijn de processen die dit mee hebben veroorzaakt? Welke bestaande maatschappelijke ontwikkelingen moeten we dringend en versneld verder versterken om te voorkomen dat dit zich opnieuw voordoet?
Er is dus naast crisis ook hoop. De coronacrisis zal hopelijk in de toekomst niet enkel herdacht worden als een gezondheidscrisis maar tevens als een bewustzijnscrisis, die heeft bijgedragen tot een duurzame paradigmashift in het wereldwijd maatschappelijk leven.
Ondertussen zorgen (bio)boeren verder voor land, gewassen en vee. Ook zij maken deel uit van de ‘zorg’-sector, al wordt dat maatschappelijk nog steeds niet zo begrepen. Zij verlangen geen applaus, groene lakens aan het raam of uitgeroepen te worden tot ‘helden’. Zij verwachten –net als al die andere medewerkers van vitale sectoren, die nu zo geroemd worden- niets meer dan dagelijks respect en waardering voor hun werk, een faire verloning en een beleid dat hun werk ondersteunt. Hoeveel van deze crisissen zullen we nog nodig hebben om dit besef collectief te laten doordringen?
We wensen jou en je naasten het geduld om de beperkende maatregelen verder toe te passen, het genot om nu ergens te kunnen zorgen voor een stukje natuur, de wijsheid om in je bewustzijn de hectiek van deze crisis te overstijgen en de warmte van het contact met naasten vanop veilige afstand. We kijken er nu al naar uit om ons hele netwerk opnieuw te kunnen uitnodigen voor een groot –uitgesteld- afstudeerfeest.
Geert Iserbyt